Daha bilinçli bir yaşam çaba harcamaya değer, ama aynı zamanda odaklanmayı ve anda kalabilmeyi hatırlamak zordur. Burada amaçlarınıza ulaşmanız için tasarlanmış araçları bulacaksınız.
Son birkaç aydır hayatımın odak noktası bilinçli yaşamak oldu ve zaman zaman ona göre davranmam gerektiğini unutsam da, paylaşmaya değecek birkaç şey öğrendim.
Birincisi, bilinçli bir yaşam için çaba harcamaya değer. Bilinçli yaşam çoğunlukla içine dalmış olduğumuz rüyadan uyandığımız bir yaşam bu. Oysa çoğumuzun yaşamı zihninizin “bu an” hariç herhangi bir yerde olduğu, daha sonra ne yapacağınıza, birisinin söylediği bir söze, stres yaptığınız veya sinirlendiğiniz bir duruma takılı kaldığınız bir yaşamdır. Zihnimizi akıllı telefonlarla ve sosyal medyayla kirlettiğimiz bir durum.
Bu çabaya değer çünkü uyanık olmak, yaşam yolunda yürürken bir şeyleri kaçırmamamız anlamına geliyor. Uyanık olmak; içimizden geçenlerin, olduğu sırada, farkında olduğumuz ve dürtülerimizin sesini dinlemek yerine daha çok mantıksal seçimler yaptığımız anlamına geliyor.
Öğrendiğim ikinci şey unutmak oldu. Uyanık olmayı üst üste defalarca kez unutuyoruz. Ve bu normal. Bilinçli olmak, unutma ve sonra hatırlama süreci olarak açıklanabilir. Tekrar tekrar. Aynı nefes almak gibi, tekrar tekrar nefes alıp verirsiniz.
Üçüncüsü bilinçli yaşamak sadece tek bir öğeden oluşmaz. Sadece meditasyon yapmak yeterli değildir. Ya da sadece şu anda etrafınızda hissettiklerinize odaklanmak da yeterli değildir. Bilinçli yaşamın birbirleriyle bağlantılı bir dizi araçtan oluştuğunu öğrendim. Hepsi aynı sonuca farklı yollardan ulaşmaya benziyor ama hepsi tek başına da yararlı.
Kullanabileceğiniz araçlar
Meditasyon. Meditasyon, bilinçli yaşamın başlangıcı. Çok karışık da değil, başlangıç olarak günde bir kez bir dakika boyunca kıpırdamadan oturun (bir hafta sonra 3 ile 5 dakikaya kadar çıkarın) ve dikkatinizi vücudunuza ve sonra nefesinize verin. Düşünceleriniz nefesinizden başka bir yere kaymaya başlarsa, hafifçe nefesinize geri dönün. Bir dakika dolana kadar tekrarlayın.
Uyanık olun. Meditasyon uyanık olmanız için, rüya durumunda olmamanız (zihninizin fikirden fikre atlaması, çevrimiçi dünyada kaybolması, geçmişte başınıza gelen kötü şeylere takılması, geleceğe dair endişeler), anda olanlara açık olarak yaptığınız bir uygulama. Uyanık olmak, eğer hatırlayabilirseniz, her gün yapabileceğiniz bir uygulama. Buradaki kilit cümle, hatırlamak.
Arzularınızı takip edin. 2005’te sigarayı bıraktığım zamanlarda işime en çok yarayan yöntem, sigara içme dürtümü takip etmek oldu. Oturur, sigara içme isteğimin ortaya çıkmasını ve ortadan kalkana kadar düşüşünü takip ederdim. Bu bana benim sadece arzularımdan oluşmadığımı ve arzularıma yenik düşmem gerekmediğini öğretti ve bu sayede diğer alışkanlıklarımı değiştirmem için yardımcı oldu. E-maillerinizi ve sosyal medyayı kontrol etme, kızarmış veya şekerli bir şeyler yeme, alkol alma, TV izleme, dikkat dağınıklığı ve erteleme güdünüzü takip edin. Bu arzular gelecek ve gidecektir ve siz onlara göre hareket etmeyeceksiniz.
İdeallerinizi takip edin. Hepimizin her zaman idealleri vardır. Günümüzün kusursuz geçeceğine dair bir idealimiz, karşılaştığımız insanların bize nazik ve saygılı davranacağına dair bir idealimiz, mükemmel olacağımıza dair bir idealimiz, sınavı veya toplantıyı muhteşem bir şekilde atlatacağımıza dair bir idealimiz ve asla hata yapmayacağımıza dair bir idealimiz var. Tabii ki, tecrübeyle sabit, bu idealler gerçek değildir, gerçekleşmeyecekler ve gerçekçi bile değiller. Ama yine de bu ideallere sahibiz ve kaybettiğimiz kişiler ve şeyler nedeniyle üzerimizde stres, korku ve kaygıya neden oluyorlar. İdeallerinizden vazgeçerseniz, bu ıstıraptan kurtulabilirsiniz.
İnsanları ve yaşamı oldukları gibi kabul edin. Sevdiğim kişiyi değiştirmeyi bıraktığımda ve onu olduğu gibi kabul ettiğimde, sadece onunla birlikte olmaya ve geçirdiğimiz vaktin tadına varmaya başladım. Bu kabulleniş yaptığınız her şey ve herkes için geçerlidir – bir meslektaşınızı, bir çocuğu, bir eşi, ama aynı zamanda kötü bir durumu, tatsız bir hissi, sinir bozucu bir sesi kabullenin. Her şeyi olduğu gibi kabul ettiğimizde, onunla savaşmayı bıraktığımızda, çok daha huzur içinde yaşayabiliriz.
Beklentilerinizi serbest bırakın. Bu aslında bundan önceki iki maddeyle aynı ama yine de kesinlikle faydalı buluyorum. Yaklaşan bir duruma, yeni bir proje veya iş olanağı gibi, göre oluşturduğunuz beklentilerinizi takip etmek faydalıdır ve nelerin gerçek olduğunu, nelerin stres ve hayal kırıklığı yarattığını görürsünüz. Kendi kendimize acı çektiriyoruz ve bu acıya sebebiyet veren beklentilerimizi serbest bırakarak kendimizi kurtarabiliriz. Beklentilerinizi denize atın.
Rahatsızlıkla/Huzursuzlukla barışın. Rahatsızlık korkusu çok büyüktür – insanların eski alışkanlıklarına saplanıp kalmalarına, yapmak istedikleri işlere başlamamalarına, çok da sevmedikleri bir işyerinde çalışmaya devam etmelerine neden olur, çünkü alışagelmişi ve rahatlığı değişikliğe ve bilinmeyene tercih ederiz. Ama alıştırma yaparak rahatsızlıkla barışabilirsiniz. Sizi daha az rahatsız eden konulardan başlayın ve konfor bölgenizi genişletmeye başlayın.
Direncinizi takip edin. Rahatsızlık verici bir işe kalkıştığınızda veya alıştığınız ya da sevdiğiniz bir şeyden vazgeçmeniz gerektiğinde, dirençle karşılaşacaksınız. Ama direncinizi takip edebilir ve bu konuya merakla yaklaşabilirsiniz. Sizi kızdıran konulara olan direncinizi takip edin, bu örnek olarak konsantrasyonunuzu bozan yüksek bir ses olabilir. Asıl problem sesin kendisi değil, sizin sese göstermiş olduğunuz tepki. Aynı durum sevmediğimiz yiyecekler, çok sıcak veya çok soğuk ortamlar veya açlığa olan direnç için de geçerli. Problem yemeğin tadı, sıcak, soğuk ya da açlık değil – bizim bu etkilere olan direncimiz.
Meraklı olun. Çoğunlukla her zamanki yöntemlerimize takılıp kalıyoruz ve insanların nasıl olduğunu, işlerin nasıl işlediğini bildiğimizi düşünüyoruz. Bunun yerine, araştırmacı olun. Keşfedin. Deney yapın. Bildiğinizi düşündüğünüz şeyleri bırakın gitsin. Yeni bir projeye veya girişime başladığınızda başarısızlık korkusunu kalbinizde hissederseniz, “Olamaz, başarısız olacağım” ya da “Olamaz, nasıl sonuçlanacak bilmiyorum” diye düşüneceğinize “Görelim bakalım” diye düşünün. Ve sonra geriye başarısızlık korkusu kalmayacak, sadece meraklı olmanın ve araştırmanın zevki kalacak. Bilmemekle barışmayı öğrenin.
Minnettar olun. Her şey hakkında şikâyet ediyoruz. Ama hayat adeta bir mucize. Yaptığınız her işte minnettar olacağınız bir şey bulun. Yeni bir alışkanlık edinmek istediğinizde minnettar olun, daha uzun süre dayanacaksınız. Birisiyle birlikteyken minnettar olun, daha mutlu olacaksınız. Eğer takdir etmeyi bilirseniz hayat gerçekten inanılmaz.
Her şeyi kontrol etmeyi bırakın. Olaylarının kontrolünün çoğunlukla bizde olduğunu düşünürüz, oysa ki bu bir illüzyondur. Organize etmeye, amaçlara ve üretkenliğe olan saplantımız, hayatımızı kontrol edebiliyor olduğumuz yanılsamasından kaynaklanmaktadır. Ama hayat kontrol edilemez, tam her şeyi kontrol aldığınızı düşündüğünüzde bir olay olur ve her şey tepetaklak olur. Daha sonra olaylar istediğimiz gibi gelişmedi diye hüsrana uğrarız. Bunun yerine, her şeyi kontrol etmeyi bırakın ve kendinizi akışa bırakmayı öğrenin.
Merhametli ve şefkatli olun. Bu size basmakalıp gelebilir ama başkalarına göstereceğiniz merhamet dünyaya bakışınızı gün ve gün değiştirebilir. Kendinize merhametli olmak ise hayatınızı kökten değiştirecektir. Şu ikisini unutmamak gerekir, bilinçli yaşam siz unuttuktan sonra merhametli olmayı hatırlamaktır.
Yukarıda yazılanlar hazmetmesi ve hatırlaması zor gelebilir. Ben bile sık sık unutuyorum ama sonra hatırlayıp “Ah, yine yapıyorum!” diyorum ve hatırlıyorum.
Sonra tekrar unutuyorum, ama ders çıkarıyorum, öğreniyorum ve yine yapmaya başlıyorum.
Bu bilinçli olmayı öğrenme süreci. Unutmak ve hatırlamak, defalarca.
