Genellikle evrenimizi büyük ve galaksi, yıldız ve atomları içeren neredeyse sonsuz genişlikte düşünürüz. Ama öyle mi? Ya evrenimiz pek çok evrenden bir tanesi ise? Başka galaksiler ve muhtemelen başka dünyaları içeren içinde paralel evrenli Çoklu evrende (multiverse) yaşıyor olabilir miyiz? Bu sadece bilim kurgusal bir şey değil.
Fizikçiler çoklu evren fikrini oldukça ciddiye almakta. Burada parallel evrenlerin neye benzeyebileceğine ve nasıl şekil aldığına dair 4 gerçek model var.
1. Inflationary (şişme) Çoklu Evren:
Evrenin başlangıcının büyük patlama ile nasıl olduğunu okulda öğrenmişsinizdir.Peki ya o büyük patlama, var olan tek büyük patlama değilse? Inflationary (şişme) Çoklu Evren modelinde büyük patlamalar her an olmakta. Bu modeldeki fikir; okyanustaki köpükler-baloncuklar gibi patlayan evrenlere sahip sonsuz bir enerji denizinin olması. Her bir yeni baloncuk evren “inflation-şişme” adında hızlı bir genişleme sürecinde meydana gelir. Bu diğer evrenlerde fizik garip bir şekilde farklıdır. Yerçekiminin zayıf olduğu ve nesnelerin etrafta yüzdüğü evrenler olabilir ya da elektrikmanyetizmasının dikkat çekici bir şekilde farklı olduğu evrenler…
2. Quilted (Kapitone) Çoklu Evren:
Bu modelde sadece gerçekten de bir tane evren vardır. Ama büyük ve sonsuz. O kadar sonsuz ki; sonsuz uzayı,sonsuz galaksileri ve yıldızları araştırabilirsiniz ve netice de bizimkine benzer bir kaç dünya gezegenlerinden bulabilirsiniz. Bazı dünyalarda hattâ size benzeyen birisini de bulabilirsiniz. Ama muhtemelen kendinizle karşılaşmazsınız. Diğer siz, muhtemelen ulaşılamayan sonsuz kozmik örtünün bir yerinde-bölümünde bulunmaktadır.
Evrenin doğmasından hemen sonra ışık hızında uzayda, 10 milyarlarca ışık yılı uzaklığa seyahat etseniz bile, içinde bulunduğunuz uzayın o sonsuz örtüsündeki küçük bölgenizden hiç bir zaman çıkamazsınız
.
3. Kuantum Çoklu Evreni:
Şeyler gerçekten de küçüldükçe, garipleşirler. Kuantum mekaniği küçük parçacıkların davranışlarını yönetir. Tıpkı bu elektron gibi… hareket ettikçe aslında tam olarak nerededir ki? Kuantum mekaniği onun çok sayıda bir yerde olabileceğini söyler. Ama resmini çektiğinizde, işte tam olarak oradadır. Resmi çektiğinizde, nereye gideceğine nasıl karar vermişti?
Kuantum Çoklu Evren hipotezinde, kuantum parçacıkları resimlerde nerde duracağına karar vermeleri gerekmiyor. Her bir olasılık kendi evreninde yaşar ve çılgın olan şey; resim çektiğiniz her seferde, bir şey gözlemlersiniz ve evreni ayırırsınız ve tüm evrenleri göremezsiniz, çünkü, siz pek çok olasılığın içindeki bir tanesinde yaşıyorsunuzdur. Dolayısıyla, parçacıkları,insanları, köpek yavrularını gözlemleyerek yaşadığınız sürece, evren sürekli olarak bölünmektedir ve siz kuantum çoklu evrenindeki yollardan sadece bir tanesinde seyr etmektesiniz…
4. Brane-Membrane (Zar) Çoklu Evreni:
Bazen insanlar paralel evrenlerden değişimli boyutlar olarak bahsederler. Biz 3 uzamsal boyutta yaşamaktayız.Ön-arka, yan yana (sağ-sol), aşağı-yukarı. Oysa ki daha fazla boyutlar da var mı?
Brane-Membrane (Zar) Çoklu Evreninde cevap: “Evet!”
Brane-Membrane (Zar) Çoklu Evreni, bir tür sicim teorisinden ortaya çıkmakta. 3 boyutlu evren bir membrane ya da kısaca brane-zar içinde bulunmakta. Ve aslında 10 boyut içinde gömülüdür. Bizim zarımız tek brane-zar değildir. Başka evrenli başka brane-zarlar da olabilir. Bu tıpkı 3 boyutlu bir kitabın iki boyutlu sayfalara sahip olması gibi. Ama çok boyutlu kitabımız 10 boyutlu ve 3 boyutlu sayfaları ile evrenimiz bunlardan bir tanesi.
Peki, bu 4 çoklu evren modellerinden bir tanesinin mevcut olduğuna dair güçlü kanıt bulabilir miyiz?
Bilimadamları dünyanın çevresinde teleskopları ile çalışıyorlar, büyük patlamanın hemen ardından bir parmak izi, bir çeşit artık bulmak için gökyüzünü araştırıyorlar.
Bu, “Enflasyon-şişme” adı altındaki Patlamanın kısa sürecindeki ani genişlemenin neticesindeki polarize ışık kalıbı ve eğer enflasyon- şişme burada olsaydı, başka bir yerde de olacaktı. Geniş Enflasyon-Şişme çoklu evren modelinin var olduğu düşünülürse, her birinin kendi büyük patlaması ile sonsuz balonculuklu evrenli olanın içi de muhtemelen sonsuz büyüklükte olacaktır ve quilted-kapitoneli çoklu evrenin varlığını da olası kılacaktır.
Dolayısıyla,çoklu evrende mi yaşıyoruz? Çok yakında yaşıyor olmayabiliriz. Bir daha gökyüzüne baktığınızda, sadece hatırlayın; gördüğünüz, sonsuz oklu evrendeki bir balonun içindeki parça olabilir…
