12 Ağustos 1915
Aşağıda anlatılanlar , bu tarihte gerçekleşmiş garip olayın bir dökümüdür. Bu olay , savaşın en şiddetli ve son anlarında , gün ışığında , Anzak Suvla Koyu 60. tepede gerçekleşti Gün ağarırken gök berraktı. Görünürde 6 ya da 8 tane , hepsi birbirinin eşi olan ,ekmek somunu biçimindeki bulut 60.tepenin üstünde yayılmış duruyordu.O sırada saat de 6 ya da 8 kilometrelik bir hızla güneyden meltem esmesine karşın , bu bulutların biçimleri de yerleri de değişmiyordu.
Meltemin etkisiyle kayıp gitmediler. Bulunduğumuz yere göre 60 derecelik bir yükseklikte asılı duruyorlardı; yani tepenin 150 metre üstündeydiler. Bulut kümesinin tam altına gelen yerde , toprağın üstünde duran aynı boyut ve biçimde duran bir bulut daha vardı. Yaklaşık 250 metre uzunluğun da 65 metre yüksekliğinde ve 300 metre genişliğindeydi. Bu bulut oldukça yoğundu, yapısı katı maddeymiş gibiydi ve İngilizlerin bulunduğu savaş yerine 900 – 1100 metre uzaklıktaydı
Bütün bunları Yeni Zelanda Kıtasının 1.Sahra birliğine bağlı 3. Bölük deki 52 asker gördü.Türk birliklerinden ise 100’e yakın askerin bu olayı birebir gördüğüne şahit olduk.Yeni zelandalıların aralarında bizde vardık. İçinde bulunduğumuz siperden güney batı doğrultusun da 1350 metre öteye yere inmiş olan bulut duruyordu. Bulunduğumuz yer 60. tepeye göre 90 metre daha yukarıda olduğundan ,üst den görebiliyorduk.
Aşağıda anlatılanlar , bu tarihte gerçekleşmiş garip olayın bir dökümüdür. Bu olay , savaşın en şiddetli ve son anlarında , gün ışığında , Anzak Suvla Koyu 60. tepede gerçekleşti Gün ağarırken gök berraktı. Görünürde 6 ya da 8 tane , hepsi birbirinin eşi olan ,ekmek somunu biçimindeki bulut 60.tepenin üstünde yayılmış duruyordu.O sırada saat de 6 ya da 8 kilometrelik bir hızla güneyden meltem esmesine karşın , bu bulutların biçimleri de yerleri de değişmiyordu.
Meltemin etkisiyle kayıp gitmediler. Bulunduğumuz yere göre 60 derecelik bir yükseklikte asılı duruyorlardı; yani tepenin 150 metre üstündeydiler. Bulut kümesinin tam altına gelen yerde , toprağın üstünde duran aynı boyut ve biçimde duran bir bulut daha vardı. Yaklaşık 250 metre uzunluğun da 65 metre yüksekliğinde ve 300 metre genişliğindeydi. Bu bulut oldukça yoğundu, yapısı katı maddeymiş gibiydi ve İngilizlerin bulunduğu savaş yerine 900 – 1100 metre uzaklıktaydı
Bütün bunları Yeni Zelanda Kıtasının 1.Sahra birliğine bağlı 3. Bölük deki 52 asker gördü.Türk birliklerinden ise 100’e yakın askerin bu olayı birebir gördüğüne şahit olduk.Yeni zelandalıların aralarında bizde vardık. İçinde bulunduğumuz siperden güney batı doğrultusun da 1350 metre öteye yere inmiş olan bulut duruyordu. Bulunduğumuz yer 60. tepeye göre 90 metre daha yukarıda olduğundan ,üst den görebiliyorduk.
Bulut daha sonra Kayacık Dere denilen kuru bir derenin yatağına doğru ilerlediğinde , onun daha önce durduğu zemini bütünüyle görebildik.Bu bulutta , öbürleri gibi açık gri renkteydi. Daha sonra Norfolk Alayı’ndan askerlerin bu kuru dere yatağından harekete geçerek 60 . tepeye doğru uygun adım yürüyüşe geçtiğini fark ettik. Buluta vardıklarında , hiç çekinmeden dost doğru içine girdiler. Ama yeniden içinden çıkıp , 60. tepede savaşa katılan hiç kimse olmadı..Bir saat sonra , askerlerinin sonuncusu da görünmez olunca , bulut sanki yükünü almışçasına yerden yükseldi. Herhangi bir bulut gibi, yukarıda duran öbür bulutlara ulaşıncaya kadar yavaş yavaş havalandı.
Bulutlara yeniden baktığımızda, tıpkı kabuğun içindeki bezelyeler gibi görünüyorlardı.O ana kadar yukarıdaki bulutlar yerlerinde duruyorlardı. Yerdeki bulut yükselip aynı hizaya gelir gelmez , ansızın kuzeye doğru uzaklaşmaya başladılar. Trakya yönüne doğru gittiler. Üç çeyrek saat içinde de gözden kayboldular.Savaş sonunda bu askerler kayıp yada yok edilmiş sayıldı. 1918 yılında Türkiye işgal edildiğinde , İngiltere’nin Türkiye’den ilk isteği de , askerlerinin geri verilmesi oldu. Türkiye’de, bu askerlerin ne tutsak alındığını , ne de bunlarla karşılaşılmış olduğunu söyledi. Varlığını bile bilmiyorlardı.. Anzak çıkarmasının 50. yılında , geçte olsa ,aşağıda imzası olan bizler , anlattığımız bu olayın kelimesi kelimesine doğru olduğunu beyan ederiz.”
İMZALARI BULUNAN İNGİLİZ VE YENİ ZELANDALI BAZI GÖRGÜ TANIKLARI
İstihkam eri 4/165 künyeli F. REİCHARDT , Malata , Bay Of Plenty.
İstihkam eri 13/416 künyeli R.NEVNES, 157 King Street , Cambridge.
J.L.NEWMAN , 75 FREYBERG STREET, OCTUMOCTAİ , TAURANGA
Patrick Soligerie 23 sarbouth street new mexico-USA
Lamberdige Catwan 14 Salzbrogh Edinsbrough-England
J.William Admins 96 maltowore London-England
Jamonn Richards 55 Baltimore-USA
TÜRK ŞAHİTLERDEN BAZILARI
Karahasanoğlu Ahmet….Sazlıdere 7.piyade tugayı
İdris oğlu Yakup………….Conkbayırı 12.piyade tugayı
Çavuş Sadullah oğlu Recep……8.kolordu 14.alay komutanlığı
Çavuş İbrahim oğlu Mehmet…..8.kolordu 9.alay komtanlığı
Komutan Müteakkim oğlu Rıza….12.alay komutanlığı
Er Necmettin oğlu Hüseyin……5.piyade tugayı-4.bölük
Er Hacı Nuri oğlu Ahmet Sabri…5.piyade tugayı-4.bölük
Er Süleyman oğlu İsmail……….5.piyade tugayı-6.bölük
Reichardt ve arkadaşlarının verdikleri ifadede birde ek bölüm var. Çanakkale Savaşıyla ilgili resmi bir tarihçeden alınmış. Bu tarihçede Norfolk Alayından askerlerin kayboluşuyla ilgili şunlar yazılı:
“Mevsimsiz ortaya çıkan bir sis tarafından bu askerlerin tümü yutuldu. Bu sis güneş ışınlarını çok güçlü bir şekilde yansıtıyordu. Topçulara hedef gösteren askerlerin gözleri kamaştı. Hedef bilgisi gelmediği için, top ateşi bir süre kesildi. Sisin yuttuğu askerleri daha sonra ne gören oldu ne duyan.
Bulutlara yeniden baktığımızda, tıpkı kabuğun içindeki bezelyeler gibi görünüyorlardı.O ana kadar yukarıdaki bulutlar yerlerinde duruyorlardı. Yerdeki bulut yükselip aynı hizaya gelir gelmez , ansızın kuzeye doğru uzaklaşmaya başladılar. Trakya yönüne doğru gittiler. Üç çeyrek saat içinde de gözden kayboldular.Savaş sonunda bu askerler kayıp yada yok edilmiş sayıldı. 1918 yılında Türkiye işgal edildiğinde , İngiltere’nin Türkiye’den ilk isteği de , askerlerinin geri verilmesi oldu. Türkiye’de, bu askerlerin ne tutsak alındığını , ne de bunlarla karşılaşılmış olduğunu söyledi. Varlığını bile bilmiyorlardı.. Anzak çıkarmasının 50. yılında , geçte olsa ,aşağıda imzası olan bizler , anlattığımız bu olayın kelimesi kelimesine doğru olduğunu beyan ederiz.”
RESİM TEMSİLİDİR
İMZALARI BULUNAN İNGİLİZ VE YENİ ZELANDALI BAZI GÖRGÜ TANIKLARI
İstihkam eri 4/165 künyeli F. REİCHARDT , Malata , Bay Of Plenty.
İstihkam eri 13/416 künyeli R.NEVNES, 157 King Street , Cambridge.
J.L.NEWMAN , 75 FREYBERG STREET, OCTUMOCTAİ , TAURANGA
Patrick Soligerie 23 sarbouth street new mexico-USA
Lamberdige Catwan 14 Salzbrogh Edinsbrough-England
J.William Admins 96 maltowore London-England
Jamonn Richards 55 Baltimore-USA
TÜRK ŞAHİTLERDEN BAZILARI
Karahasanoğlu Ahmet….Sazlıdere 7.piyade tugayı
İdris oğlu Yakup………….Conkbayırı 12.piyade tugayı
Çavuş Sadullah oğlu Recep……8.kolordu 14.alay komutanlığı
Çavuş İbrahim oğlu Mehmet…..8.kolordu 9.alay komtanlığı
Komutan Müteakkim oğlu Rıza….12.alay komutanlığı
Er Necmettin oğlu Hüseyin……5.piyade tugayı-4.bölük
Er Hacı Nuri oğlu Ahmet Sabri…5.piyade tugayı-4.bölük
Er Süleyman oğlu İsmail……….5.piyade tugayı-6.bölük
Reichardt ve arkadaşlarının verdikleri ifadede birde ek bölüm var. Çanakkale Savaşıyla ilgili resmi bir tarihçeden alınmış. Bu tarihçede Norfolk Alayından askerlerin kayboluşuyla ilgili şunlar yazılı:
“Mevsimsiz ortaya çıkan bir sis tarafından bu askerlerin tümü yutuldu. Bu sis güneş ışınlarını çok güçlü bir şekilde yansıtıyordu. Topçulara hedef gösteren askerlerin gözleri kamaştı. Hedef bilgisi gelmediği için, top ateşi bir süre kesildi. Sisin yuttuğu askerleri daha sonra ne gören oldu ne duyan.
