1. Şaman kelimesi Tunguzca kökenlidir ve Rus bilim insanlarının yaptığı araştırmalar sonucu kullanılmaya başlamıştır.
2. Şamanlar; ruhlar, tanrılar ve insanlar arasında bağlantı kuran din adamlarıydı. Ayrıca hastalıklara çare bulmak, verilen kurbanları yer ve gök tanrılarına ulaştırmak, çeşitli dinsel törenler düzenlemek, insanları kötü ruhlardan korumak, fal bakıp gelecekten haber vermek gibi işlerle de ilgileniyorlardı.
3. İlk ve en etkili şamanlar kadınlardan oluşuyordu. Ancak daha sonra erkekler bu işte baskın rol oynamaya başladılar.
4. Şaman olan birinin soyunda başka bir şaman olması gerekir. Ancak nadiren de olsa soylarında şaman olmayanlar arasında seçildiği de görülmüştür.
5. Şamanın kolayca trans haline geçebilecek karaktere sahip olması gerekir. Bu nedenle şamanlar genellikle toplumdan soyut olarak yaşayan kişiler arasından çıkar.
6. Şamanlık belirtileri genelde ergenliğe geçiş evresinde görülür. Gerçek üstü varlıklar görme, sık baş dönmesi, ruhsal ve bedensel acılara maruz kalma, sinirli olma, insanlarda kendini soyutlama, sürekli düşünceli bir tavır gibi davranış biçimleri şaman olacak kişide gözlenen belirtilerdir.
7. Ancak sadece bu özellikleri taşıyanların şaman olmaz. Şaman olabilmek için belirli bir bilgi birikimi ve eğitimin de olması gerekir. Şaman olmaya aday olanlar şaman olmadan önce bir takım eğitimlerden geçirilirler.
8. Çok yaygın olmamakla birlikte, dünyanın çeşitli bölgelerinde şamanların, trans haline geçebilmeleri için uyuşturucu bitki ya da ilaçları kullandığı görülmüştür.
9. Peki ya ilk şaman nasıl ortaya çıktı?
Çeşitli toplumların çeşitli efsanelerinde farklı farklı hikayeler olsa da bir din tarihçisi olan Mircea Eliade'nin bahsettiği bir Buryat efsanesine göre tanrılar, insanı yarattıktan sonra, kötü ruhlar hastalık ve ölüm yaymaya başlar. Bunun üzerine ilahlar, bu kötü ruhlarla mücadele etmesi ve insanlara yardım etmesi için bir şaman göndermeye karar verir. Ancak şaman olarak gönderilen kartalın dilinden anlamayan insanlar ona güvenmez. Bunun üzerine kartal ilahlara döner ve kendisine insanlarla konuşma yeteneği verilmesini ya da onlara kendi cinslerinden bir şaman gönderilmesini diler. İkinci dileği kabul olan kartal insan kılığında tekrar dünyaya gönderilir. Geri dönen kartal ağacın altında uyuya kalmış bir kadın görür ve bu kadınla birlikte olur. Bu birlikteliğin sonucunda ise ilk şaman olarak nitelenen çocuk dünyaya gelir.
10. Şamana yardımcı olan malzemelerden biri de üzerinde çeşitli eşyaların ve hayvan kalıntılarının bulunduğu elbisesidir. Bu elbise şamanın trans anında yaptığı yolculuklarda biçim değiştirmesini sağlar.
11. Araştırmalara göre en eski şaman kıyafetleri hayvan şeklinde olan kıyafetlerdir. Bu, kıyafeti giyen şamanın gerektiği zaman hayvanın şekline girebileceğini işaret eder.
12. Şamanların bir diğer önemli malzemesi de davullarıdır. Şamanın yeraltına iniş ya da gökyüzüne yükselme törenlerinde önemli bir rolü olduğu düşünülür. Ayrıca tanrıya kurban sunma, bir evi kötü ruhlardan temizleme, kötü ruhları yakalama ve onları içinde hapsetme gibi amaçlarla da kullanılmıştır. Kullanılmasındaki başka bir amaç ise davul sesinin ritmiyle ayinin gidişatının izleyicilere aktarmak ve trans durumuna geçişi kolaylaştırmaktır.
13. Şamanların kullandığı bir başka eşya ise asalarıdır. Bu baş kısmı 2 ya da 3 çatallı sopaların uç kısımları şamanın ait olduğu klanı ifade eder. Bu asaların uç kısımlarına kumaştan yapılmış beyaz, sarı, kırmızı, yeşil, mavi ve siyah renkte şeritler ve çanlar bağlanır.
