Araştırmalara göre insanların üçte ikisi hayatında en az bir olayı, daha önceden yaşadığı hissine kapılıyor. Peki dejavu neden yaşanıyor?
Bilim insanları, 23 yaşındaki İngiliz bir erkeğin yaşadıklarının dejavunun neden olduğuyla ilgili açıklamalara yardımcı olabileceğini düşünüyor.
İngiliz genç, "Her şeyi daha önceden gördüğü için" televizyon seyretmekten, radyo dinlemekten ve gazete okumaktan bile kaçınacak hale geldi. Bu durumu inceleyen Fransız, İngiliz ve Kanadalı bilim insanları ilk kez dejavunun nedenleri arasında anksiyeteye işaret ettiler.
Araştırmayı yapan uzmanlardan Bourgogne Üniversitesi’nde Bilişsel Nöropsikolog Dr. Chris Moulin, hastanın geçmişte depresyon ve aşırı stres yaşadığını ve bir kez de uyuşturucu madde olan LSD'yi kullandığını bildirdi. Şu an için sağlık durumunda herhangi bir anormallik olmadığını ekledi.
Dr. Moulin’in açıklaması şöyle: “Çok çarpıcı bir vaka. Genç adam dejavu dışında olanların farkında. Ama aklının sürekli olarak kendisine oyun oynadığı duygusu yüzünden travma yaşıyor. Hasta artık dejavunun dejavusunu görmeye başladı. Bu vaka tek başına anksiyete ile dejavu arasında bağ olduğunu kanıtlamaya yetmese de, gelecekteki araştırmalar için ilginç bir kapı aralayacak”
Dejavu ile ilgili diğer görüşler
Dejavu Fransızca'da 'daha önce görüldü' anlamını taşıyor. İlk kez 1876'de Fransız Fizikçi Emile Boiraç tarafından kullanıldı.
Dejavunun nedeni tam olarak bilinmiyor. Diğer hafıza sorunlarının aksine, gençlerde daha fazla görülüyor.
20.yy boyunca psikiyatrlar, dejavuyu Freud'çu açıklamalarla bastırılmış duyguların geri çağrılmaya çalışılması olarak anlamlandırdılar.
Bugüne kadar ortaya atılan teoriler arasında, tıpkı göz seğirmesi gibi istem dışı olarak beynin hafızaya aşinalık sinyali göndermesi olabileceği de var.
St Andrews Üniversitesi'nden Dr Akira O'Connor, bu görüşün epilepsi ve demans hastalarının daha sık dejavu hissini yaşamasını da açıklayabileceğini düşünüyor.
Colorado State Üniversitesi'nden Profesör Anne Cleary ise, dejavunun, bir odanın şekli gibi gerçekten aşina olan birşeyin, hafızayı yanıltması olabileceği görüşünde.
